We zien de berichten volop voorbij komen: 74% van de jongeren heeft mentaal last van de coronaperiode, 80% van de jongeren zit door corona tegen een burn-out aan, ruim de helft van de jongeren is angstig of gestrest door corona. Demissionair minister Kaag twitterde deze week: De kansen van kinderen mogen nooit in het geding komen.
En dan zit ik midden in een situatie waar door de school totaal aan het kind voorbij gegaan wordt.
Het gaat om een jongen van 14 jaar, een puber, die al het een en ander meegemaakt heeft, met veel capaciteiten die er maar niet uitkomen. Ondanks dat er nooit een officiële diagnose is geweest, heeft hij toch het label 'ADHD'. Naar mijn idee gaat het eerder om een HSP (high sensitive person).
Vorig jaar nog lag er een groot vergrootglas boven zijn hoofd doordat er een (onterechte) melding was gedaan bij Bureau Jeugdzorg (BJZ). School meldde elk klein ding, waardoor BJZ zei dat er grote zorgen waren. Nadat de rechter een uithuisplaatsing (uhp) had afgewezen, vroeg BJZ toch een verlenging van de ondertoezichtstelling (OTS) aan. Dat zorgde weer voor spanning en stress bij de jongen en zijn moeder. Gelukkig werd die begin dit jaar ook door de rechter afgewezen.
Ondertussen was hij op school wel al het ‘zwarte schaap’, kreeg overal de schuld van en voelde zich oneerlijk behandeld. Hij moet dan ‘een blauwe brief’ halen, maar vindt het niet terecht en doet het niet. Dingen stapelen zich daarna op waardoor zijn motivatie steeds verder wegzakt. Zijn gedrag zal niet altijd helemaal oké zijn, maar de reacties van de docenten ook niet. Daardoor is er een vicieuze cirkel ontstaan. Maar wie kan die doorbreken? Een puber van 14 of een volwassen docent die geacht wordt enig pedagogisch inzicht te hebben?
Ook het noodgedwongen thuisonderwijs was voor hem niet ideaal. De zelfdiscipline ontbrak wel eens en technisch waren er geregeld problemen, waardoor hij op afwezig werd gezet terwijl hij wel in de les zat. Dat leverde flink wat frustraties op.
We - een jongerenwerker, zijn moeder, zijn zus en ik - praten op hem in en proberen hem weer te motiveren. In een gesprek met de leerplichtambtenaar belooft hij beterschap. Hij zal zijn afspraken nakomen en op tijd zijn. Na dit gesprek vertelt moeder mij dat er gezegd is dat hij niet meer naar de reguliere lessen mag, maar naar een soort van opvangklas. Vorig jaar heeft hij daar ook gezeten en dat was niet echt een succes. Het principe van deze ‘klas’ is dat de leerkracht de kinderen ondersteunt. In de praktijk komt daar niets van terecht en doet de leraar niets.
Ik mail en bel met school om te vragen hoe dit zit, want dit maakt me echt boos. Bedenken zij wel wat dit met de jongen doet? Wat dit doet met zijn gevoel van eigen waarde en zijn zelfvertrouwen? We zouden over een paar dagen een gesprek hebben om te praten over hoe verder. Kon er niet een paar dagen mee gewacht worden? Nee, het moest per direct en hij wordt uit de klas geplukt. Hij krijgt de keus: of de speciale klas of naar huis! Overstuur gaat hij naar huis. En dat mocht natuurlijk niet want dan wordt hij weer op ‘spijbelen’ gezet.
Dan hebben we het gesprek. We gaan er in met het idee te horen te krijgen naar welk niveau en klas hij volgend jaar kan. Dat hij op zijn niveau niet over kan, is gezien zijn punten wel duidelijk. Eerst geven we aan hoe slecht de communicatie is geweest de laatste dagen en wat het doet met hem dat hij weer naar de opvangklas moet. Maar dat wordt allemaal ‘geparkeerd’, want de zorgcoördinator heeft ander nieuws.
Hij geeft aan dat ze hem niet meer kunnen helpen en dat hij denkt dat het speciaal voortgezet onderwijs beter voor hem is. Ze gaan nu een onderzoek starten via het ondersteuningsloket van het samenwerkingsverband. Op de website van dit samenwerkingsverband lees ik dat aanmelding altijd gaat in ‘goed overleg met ouders en leerling’. Nou, dat overleg is er hier niet geweest! We zijn gewoon voor een voldongen feit gezet. Er is nooit eerder sprake van geweest of over gesproken. In het gesprek wordt het gewoon onder de neus geschoven. Als reden wordt aangegeven dat hij drie blauwe brieven moest halen en dat ze hem niet meer kunnen helpen. Maar is er ook gekeken naar de reden van die blauwe brieven!
Over wat dit met de jongen doet wordt niet nagedacht. Zorgcoördinator geeft toe: leerkrachten hebben geen pedagogisch inzicht. Ze kennen hun vak en that’s it. Dat was al duidelijk, dat deze leraren geen pedagogisch inzicht hebben. In de klas roepen dat de jongen zijn medicijnen moet slikken en aan de klas vragen of ze bang voor hem zijn! Alleen al met een beetje empathie snap je dat dit pijnlijk is voor de desbetreffende persoon.
Als school niet kan bieden wat hij nodig heeft, moeten ze niet het probleem bij de jongen zelf neerleggen, maar bij het systeem en het bij hogerhand neerleggen om een oplossing te bedenken. En niet de gemakkelijkste weg kiezen door hem maar weg te sturen. Heeft hij niet ook recht op een zogenoemd ‘rugzakje’?
Tot het einde van het schooljaar moet hij naar het speciale klasje en zit daar dan met een leerkracht. Hij moet alleen aan de slag, zonder enige uitleg. De leerlichtambtenaar houdt nauwlettend in de gaten of hij wel naar school gaat. Als er maar even een signaal komt, wat ook nog onterecht blijkt, dat hij niet in het klasje zit, wordt weer melding gedaan door school.
Maar hij heeft toch ook recht op onderwijs!!! En dan vragen we ons af hoe het komt dat sommige jongeren voortijdig school verlaten of helemaal verkeerd terecht komen. Hopelijk gaat het hier goed komen.
Amina Sebbar juli 2021
Photo by Antoine Transon on Unsplash